شکل‌های شیمیایی روی، سرب و کادمیم در خاک‌های آلوده قبل و بعد از استخراج پیمانه‌ای با EDTA

شستشوی خاک یکی از تکنیک‌های درجا برای آلودگی‌زدایی خاک است. اجرای این تکنیک می‌تواند با خطرات زیست‌محیطی همراه باشد. لذا، مطالعه عوامل موثر بر حذف فلزات سنگین از شکل‌های مختلف حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر شکل‌های روی، سرب و کادمیم در سه خاک آلوده اطراف کارخانه سرب و روی زنجان قبل و بعد از استخراج پیمانه‌ای با 1/0 مول EDTA به ازای یک کیلو‌گرم خاک، به دو روش اسپوزیتو و همکاران و تسیر و همکاران تعیین شدند. نتایج کارایی بالای اسید نیتریک داغ را برای استخراج کادمیم و کارایی بالای آکوا‌رجیا را برای استخراج روی و سرب نشان داد. روش اسپوزیتو و همکاران برای هر سه فلز و در هر سه خاک، شکل‌های کربناتی و باقی‌مانده را به عنوان شکل غالب معرفی کرد. بعد از شستشو همین شکل‌ها و به ویژه شکل کربناتی عمده حذف را از خود نشان دادند. مجموع شکل‌های شیمیایی فلزات سنگین به روش اسپوزیتو و همکاران بیشتر از روش تسیر و همکاران به‌دست آمد. برخلاف روش اسپوزیتو و همکاران که در آن حذف سرب عمدتاً از شکل کربناتی صورت گرفت، در روش تسیر و همکاران این حذف عمدتاً از شکل اکسیدی بود. نتایج بالاترین کارایی حذف را برای کادمیم (به روش اسپوزیتو و همکاران) و پایین‌ترین کارایی حذف را برای سرب ( به روش تسیر و همکاران) نشان داد. فاکتور تحرک روی بعد از استخراج پیمانه‌ای با EDTA به شدت کاهش یافت. در مقابل، فاکتور تحرک سرب بعد از استخراج اغلب به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت.